İSTANBUL (AA) - sahibinden.com ile Bahçeşehir Üniversitesi Ekonomik ve Toplumsal Araştırmalar Merkezi (BETAM) işbirliğiyle hazırlanan "sahibindex Kiralık ve Satılık Konut Piyasası Görünümü"nün ağustos ayı sonuçları paylaşıldı.

Şirketten yapılan açıklamaya göre, raporda ağustos ayındaki kiralık ve satılık konut piyasasındaki değişimler mercek altına alındı.

Rapora göre, temmuzdan ağustosa ülke genelinde ve üç büyükşehirdeki cari konut fiyatı artış oranları enflasyon oranından daha düşük olduğu için hem ülke genelindeki hem de üç büyükşehirdeki reel satış fiyatı düştü.

Reel fiyatlardaki yıllık değişim oranı, ağustos ayında ülke genelinde yüzde -18,3, İstanbul'da yüzde -19, Ankara'da yüzde -17,4, İzmir'de ise yüzde -15,4 oldu.

Cari fiyatlarda yıllık artış oranı, temmuza kıyasla ülke genelinde ortalama 3,5 puan azalarak yüzde 24,1'e düştü. Satılık konut ilan metrekare cari fiyatlarındaki yıllık artış oranları üç büyük şehirde azalarak İstanbul'da yüzde 23, Ankara'da yüzde 25,5 ve İzmir'de yüzde 28,6 oranında yaşandı.

Türkiye genelinde ortalama kiralık konut ilan metrekare fiyatındaki yıllık artış oranı ise ağustos ayında yüzde 47,1'e yükseldi. Yıllık kira artış oranı İstanbul'da yüzde 46,7, Ankara'da yüzde 56 ve İzmir'de ise yüzde 62,5 olarak gözlendi.

- Reel konut fiyatında düşüş sürüyor

2020 Mayıs'tan itibaren sürekli artan ülke genelindeki reel konut fiyat endeksinin, 2023 Temmuz'dan bu yana gösterdiği düşüş, ağustosta da devam etti. Reel konut fiyat endeksi, ağustosta, temmuza kıyasla 0,9 puanlık bir azalışla 161 oldu.

Temmuzdan ağustosa enflasyon oranı, cari konut fiyat artış oranından daha yüksek bir düzeyde gerçekleşti. Son bir yıldır cari konut fiyatları sistematik olarak enflasyonun altında kaldığından reel fiyatlar azalmaya devam etti.

- Üç büyükşehirde reel satış fiyat endeksinde düşüş

Son bir yıldır düşüşte olan konut reel satış fiyat endeksi, hazirandaki durağanlıktan sonra ağustos ayında da düşüşünü sürdürdü. Temmuzdan ağustosa reel konut fiyat endeksi, İstanbul'da 0,7, Ankara'da 0,2, İzmir'de ise 1,2 puan azaldı.

Ağustosta reel konut fiyat endeksi İstanbul'da 156,6, Ankara'da 181,7, İzmir'de ise 170,6 oldu.

Ağustos 2022’de yüzde 65,8'e ulaşan yıllık reel fiyat artışı, Eylül 2022'den itibaren hızla inişe geçmeye devam etti. Büyük depremin etkisiyle Nisan 2023'te geçici olarak yükselen yıllık reel fiyat artışı, mayıstan itibaren yeniden azalmaya, bu yılın başından itibaren de reel fiyat, mutlak olarak azalmaya başladı.

Temmuz 2024'te reel fiyatlardaki azalış, hız kaybetmeye başladı. Ağustos 2024'te yıllık fiyat değişimi oranı, Temmuz 2024'e kıyasla 2,8 puan artsa da yüzde -18,3 ile negatif değerlerde seyrini sürdürdü.

- Cari fiyatlarda artış yavaşlıyor

Cari fiyatlarda yıldan yıla artış oranlarında ise son bir yıldır yavaşlama söz konusu. Yıllık konut fiyatı değişimi, Türkiye genelinde Ağustos 2022'de yüzde 198,7 artışla zirve yapmıştı. Konut fiyatları izleyen aylarda enflasyon nedeniyle artmaya devam etse de artış temposunda bir yavaşlama ortaya çıktı. Ülke genelinde ortalama konutun cari fiyatla yıllık artış oranı, Ağustos 2024 itibarıyla yüzde 24,1 olarak belirlendi.

Cari fiyatların yıllık artışlarındaki tempo kaybı, 3 büyükşehir için de geçerli oldu. İstanbul'da yüzde 240,9 ile Temmuz 2022'de zirveye ulaşıldıktan sonra başlayan düşüşte, yıllık fiyat artışı, Ağustos 2024'te yüzde 23'e geriledi. Ankara ve İzmir'de ise zirveye Eylül 2022'de ulaşan, sırasıyla yüzde 205,6 ve yüzde 183,1'lik yıllık artış oranları, Ağustos 2024'te ise sırasıyla, yüzde 25,5'e ve yüzde 28,6'ya geriledi.

- Konut talebinde artış yaşandı

2023 Ocak’ta istisnai bir sıçrama yaparak 235'e yükselen talep endeksi, Şubat 2023 depreminin ardından düşüş yönlü bir seyir izleyerek Kasım 2023'te 88,7’ye kadar gerilemişti. Aralık 2023'ten itibaren yönünü yukarı çeviren endeks, temmuzdan ağustosa yüzde 9,5'luk artışla 155,9'a geldi. Geçen yılın ağustos ayına kıyasla da endeks, yüzde 8,8 daha yükseldi.

Türkiye genelinde enflasyondan arındırılmış reel kirada yıllık değişim oranları, uzun süredir azalmaya devam ediyor. Geçen yılın mayıs ayından hazirana istisnai artış hariç, ortalama reel kirada yıllık değişim oranı Şubat 2023'te yüzde 86,6 ile zirve yaptıktan sonra inişe geçti.

Şubat 2024 itibarıyla yerini negatif artışlara bırakan yıllık reel kira fiyatları değişimi, mayıs ayında yaklaşık yüzde 15 oldu. Mayıstan sonra reel kiralardaki düşüş ivme kaybetti. Ağustos verisine göre, reel kira fiyatındaki yıllık değişim, yüzde 3,2'ye geriledi. Buna göre, reel kiralar, geçen yılın aynı ayına göre ortalamada yüzde 3,2 düşük çıktı.

Türkiye genelinde cari kira fiyatlarının yıllık değişimi, geçen yılın ağustos ayından beri düşüşünü sürdürüyor. Bu ağustos ayında ise cari artış hızında az da olsa bir yükselme gözlemlendi. Temmuz 2024'te yüzde 45,9 olan kira fiyatlarının yıllık değişim oranı, Ağustos 2024'te yüzde 47,1 oldu.